Bel Fıtığı

Bel Fıtığı Nedir?

Boyundan başlayıp kalça kemiğine kadar inen omurlar, hareket sisteminin en önemli parçaları arasında gelmektedir. Bu omurlar arasındaki yer alan diskler hareketin rahat yapılmasını sağlamaktadır. Çeşitli sebeplerle omur arasındaki diskler oynamakta ve dışarıya doğru fışkırmaktadır. Bu olay halk arasında bel fıtığı olarak adlandırılırken tıp dilinde  ‘’herni diskal’’ olarak adlandırılmaktadır. Toplumumuzda en sık görülen hastalıklar arasında gelen ve kişinin yaşam kalitesini önemli derecede etkileyen bel fıtığı, mutlaka tedavi edilmeli ve fıtığa karşı önlem alınmalıdır.

Bel Fıtığının Belirtileri Nedir?

Omur arasındaki disklerin omurdan dışarıya fışkırması ve bacaklara bağlı olan sinirlere bası yapmasıyla bacaklardan kalçaya doğru şiddetli ağrılar hissedilmektedir. Bacaklardaki ağrı bel fıtığında en açık belirtiler arasında gelmektedir. Bunun dışında;

• Belde, bacakta, kalçada ve ayakta ağrı
• Vücudun çeşitli bölgelerinde iğne batması hissi
• Vücudun çeşitli bölgelerinde karıncalanma ve uyuşma
• İlerleyen dönemlerde idrarını tumama ve ayakta duramama bel fıtığının diğer belirtileri arasında gelmektedir.

Bel Fıtığının Nedenleri Nedir?

Bel fıtığına sebep olan faktörler arasında yapılan yanlış hareketler en büyük sebepler arasında gelmektedir. Ağır yük kaldırmak, ani hareketler, düzensiz hareketler, yaşlanmayla beraber disklerdeki su miktarının azalması, disklerdeki oksijen miktarının azalması ve daha pek çok faktör bel fıtığına sebep olmaktadır. Yapılan ağır hareketlerin yanında bazen hafif hareketler de bel fıtığına sebep olmaktadır.

Toplumsal bir hastalık olarak tanımlayabileceğimiz bel fıtığında özellikle;

• Orta yaş grubundakiler
• Oturarak çalışanlar
• Yanlış sandalye kullananlar
• Ağır yük kaldıranlar
• Spor yaparken dikkatsiz davrananlar ve yanlış hareketler yapanlar
• Egzersize ısınmadan başlayanlar
• Duruş ve oturuş bozukluğu olanlar
• Obez ve aşırı kilolu kişiler
• Sigara ve alkol kullananlar
• Aşırı stres altında olanlar risk grubunda yer almaktadır.

Bel Fıtığının Komplikasyonları Nedir?

Bel fıtığı kişinin hayatını önemli derecede etkilemekte kişinin sıkıntılar yaşamasına neden olmaktadır. Tedavi edilmeyen bel fıtığı en kısa mesafede dahi kişinin yoğun ağrılar yaşamasına, hareketsiz ve ilaçlara bağlı bir hayata mahkûm olmasına neden olmaktadır. Toplumdan uzaklaşan ve ağrı korkusu ile bunalıma giren kişi zamanla depresyon gibi psikolojik problemler de yaşamaktadır. İlerleyen ve tedavi edilmeyen fıtık sonunda yürüyememe gibi problemler de yaşanmaktadır.

Bel Fıtığının Tetkik Yöntemleri Nelerdir?

Nöroşirurji Bölümü Uzmanlarının yaptığı fizik muayene ve hasta şikâyetleriyle bel fıtığı teşhisinde ilk aşama tamamlanır. Doktor hastaya öne-arkaya eğilme, yürüme, uzanma gibi hareketler yaptırarak hastanın nasıl hareket ettiğini saptamaya çalışır. Bunun yanında ayakuçlarının üzerinde yükselme, ayak bilek hareketleriyle hastada oluşacak ağrı durumunu kontrol eder. Tüm bunların yanında tanıyı doğrulamak için MR çekilmesini ister. Gerekli durumlarda diğer test yöntemlerine de başvurarak teşhis konur. 

Bel Fıtığının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bel fıtığında cerrahi, fizik tedavi, ilaç tedavisi ve alternatif tedavi seçenekleri yer almaktadır. Hastalarda öncelikle bel bölgesini güçlendiren düzenli egzersizlerle kayan diskler düzeltilmeye çalışılır. Oluşan ağrılara karşı ağrı kesici ve kas gevşitici ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Bel fıtığı ileri derecede olanlar için cerrahi tedavi öncesinde fizik tedavi uygulanır. Bir takım hareketlerle bel ve kaslar güçlendirilmeye çalışılır. Tedaviye başlandıktan sonraki günler ağrı oluşabilir ancak tedavi kesinlikle bırakılmamalıdır. Hareketler düzenli yapıldığında ağrılar da geçecektir. Bel fıtığında son çare olarak cerrahi tedaviye başvurulmaktadır. İdrarını tutamama, ayakta durama gibi ileri dereceki bel fıtığı vakalarında cerrahi operasyonlara başvurulmaktadır.

Gelişen teknolojiyle bel fıtığı ameliyatlarında da önemli bir başarı sağlanmaktadır. Genel anestezi altında hasta yüzüstü yatırılarak fıtıklı olan bölgelerden küçük kesiler yapılarak buradaki kayan diskler onarılır. İşlevini tamamen kaybeden diskler çıkarılır ve yerine aynı işlevi görecek olan yapay diskler yerleştirilir.

Bel fıtığı olan hastalar yaptıkları hareketlere çok dikkat etmelidir. Ani hareketlerden kaçınmalı, duruş ve oturma pozisyonunu doğru ayarlamalıdır. Özellikle otururken belin boşlukta kalmamasına dikkat edilmelidir. Ağır kaldırmamalı, poşet vb taşırken tek ele yük bindirmemeli, yükleri iki ele eşit olarak pay etmelidir. Yere eğilirken dizler kırılarak çömelmeli, uzanırken veya yatarken sırt üstü yatmaya özen göstermelidir. Masa başında çalışanlar yine bel boşluğunu dolduran koltuklar tercih etmeli ve saat başı ara vererek vücudunu esnetmelidir. Topuklu ayakkabıdan uzak durmalı, bel bölgesini ve kasları güçlendiren egzersizleri düzenli olarak yapmalıdır.