Uyuz Hastalığı Hakkında Bilgilenelim
Uyuz insan gözüyle fark edilemeyen parazitin, neden olduğu son derece bulaşıcı ve kaşıntılı bir deri hastalığıdır. Uyuz böceğinin(akar) deriye yerleşmesiyle hastalık belirtileri başlar. Toplumun her kesiminde görülebilir. Özellikle yurtlar, bakım evleri, kreşler gibi toplu yaşam alanlarında bulaşma daha sıktır ve salgınlar görülebilir.
NASIL BULAŞIR?
Kolay bulaşan bir hastalıktır. Kişiden kişiye yakın temasla bulaşır, 15-20 dakikalık temas süresi bulaşma için yeterlidir. Aynı evde yaşayanlarda ,aynı yataklarda yatanlar da kıyafetlerini ortak kullananlarda bulaşma daha kolay ve sıktır. El sıkışması ve sarılma gibi kısa süreli temaslarla hastalığın bulaşması zordur. Uyuz hayvanlarda da görülebilir. Hayvan uyuzu insana geçse bile insan vücudunda üreyemez ve hastalığa neden olamaz.
UYUZ HASTALIĞIN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kaşıntı hastalığın en önemli belirtisidir. Uyuzun en önemli belirtisi şiddetli gece kaşıntısıdır. Parazit kişiye bulaştıktan 4- 6 hafta sonra ortaya çıkar. Kişi yatağa ısınması ile artar ve uykudan uyandırabilecek kadar şiddetli olabilir. Ama gündüzleri hafiftir. Kaşıntı en çok el parmak araları, el bileğinin iç yüzü, koltuk altları, kulak arkaları, bel bölgesi, ayak bilekleri, ayaklar ve kalçalarda şiddetlidir. Kadınlarda meme uçları ve çevresi, erkeklerde genital bölge kaşıntıları çok tipiktir. Erişkinler de avuç içi ve ayak tabanlarında kaşıntı olmazken çocuklarda kaşıntı ve belirtiler görülebilir.
Hastalığın en belirgin bulgusu parmaklar arasında ve el bileklerinde dalgalı kirli bir çizgi halinde görülen uyuz böceğinin içinde yaşadığı gri beyaz renkli tünellerdir.
KABUKLU UYUZ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Halk arasında Norveç uyuzu diye bilinir. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde görülür. Hastalık ayak tabanı, avuç içi, boyun ve saç deride kaşıntıya yol açabilir. Hastaların cildinde kalın kabuklar görülebilir. Hastada binlerce uyuz akarı veya yumurtası bulunur. Bu yüzden başka kişilere bulaştırma ihtimali yüksektir.
UYUZ HASTALIĞIN TANISI NASIL KONULUR?
Uyuz tanısında hastanın şikayetleri ve fizik muayene bulguları çoğunlukla yeterlidir. Gece kaşıntısı tipik deri döküntüleri ve deri döküntülerin dağılımı ile uyuz tanısı konur. Geceleri kaşıntının şiddetlenmesi, sıcak banyo sonrası artması hastalığı akla getiren ip uçlarıdır. Lezyonların dermatoskopi (büyüteç) cihazı ile büyütülerek incelenmesi veya mikroskobik olarak değerlendirilmesi tanıya yardımcı olur. Uyuz böceğinin yerleştiği tüneller ucunda siyah nokta benzeri oluşumlar görülebilir.
UYUZ HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Hastalık tedavi edilebilen bir hastalıktır. Aynı yaşam ortamını paylaşan tüm aile bireylerinin aktif şikayetleri olmasa bile aynı anda tedavi edilmesi önemlidir. Hekim hastanın yaşına, cinsiyetine ve sosyal kültürel düzeyine göre tedavi planlar. Tedavide kullanılan ilaçlar hekimin önerdiği şekilde dozda ve sürede kullanılmalıdır. Tedavi olduktan sonra ölen böceklere ve böcek artıklarına karşı gelişen alerji nedeniyle kaşıntı 2-6 hafta daha devam edebilir. Bu durum hastalık ile karıştırılmamalıdır.
UYUZ HASTALIĞINDAN NASIL KORUNULUR?
Hastalıktan korunmanın en kolay yolu uyuz olan kişi ile direk cilt temasından kaçınmalıdır. Uyuz bulaşan kişinin nevresim, havlu ve giysileri yıkanmadan kullanılmamalıdır. İç çamaşırlar, nevresim ve havlu gibi eşyalar en az 60 derece sıcak suyla yıkanmalıdır. Kıyafetler ütülenerek giyilmelidir. Yıkanması mümkün olmayan kıyafet ve eşyaların ağzı bağlı bir poşet içerisinde 1 hafta saklanması gerekmektedir. Uyuz akarların bulunduğu düşünülen yüzeyler çamaşır suyu ve sıcak su ile temizlenebilir. Yıkanamayan halı ve yatak gibi eşyalar çok iyi süpürülmelidir.
