ALS nedir ve nasıl tedavi edilir?
ALS hastalığı beyin ve omurilikte bulunan , kasların hareket etmesini sağlayan sinir hücrelerinin hasarından kaynaklanan nadir bir nörolojik hastalıktır.ALS hastalığın insidansı dünyada ortalama 100 binde 2-6 oranında görülüyor.İnsidans yaşla beraber artmaktadır.ALS hastalığı ilerleyici ve zamanla belirtileri kötüleşme eğilimi gösteren bir hastalıktır.
ALS HASTALIĞIN BELİRTİLERİ NELERDİR;
ALS hastalığın başlangıç belirtileri her hasta için aynı olmamakla birlikde farklı hastalarda farklı şekillerde kendini gösterir.ALS belirtileri hangi sinir hücrelerinin etkilendiğine bağlı olarak kişiden kişiye büyük ölçüde değişebilir.ALS hastalarda ortalama yaşam süresi 3 ila 5 yıl olmasına rağmen birçok hasta 10 yıl veya daha fazla yaşayabilmektedir.Başlangıç yaşı küçük olanlarda büyük olanlara göre hayatta kalma süresi daha uzundur.ALS hastalığında bağırsak, mesane , kalp kasları, ve duyu sistemi etkilemiyor.
ALS-de görülen belirtiler;
- Kaslarda kramp,seğirme ,güçsüzlük
- Halsızlık ,kronik yorgunluk
- Kilo kaybı
- Koşma, yürüme zorluğu
- Düşmeler
- Kontrol edilemeyen ağlama ve gülmeler
- Yazı yazarken zorlanma
- Elde gücsüzlük veya beceriksizlik
- Konuşmada bozulma
- Nefes alma ve yutma problemleri
- Başını dik tutmada güçlük çekmek
- Kas kütlesinde azalma
- Bilinşsel ve davranışsal değişikliler
ALS NEDENLERİ NELERDİR;
ALS hastalarının %5-10’ unda ailesel geçiş var, %90-95 gibi büyük çoğunluğunda hastalık sporadik olarak ortaya çıkar, yani belirgin bir aile öyküsü yoktur.Bu grup hastalardakı olası nedenler;
- Genetik faktörler
- Proteinlerin anormal birikimi
- Kimyasal dengesizlik
ALS TANISI NASIL KONULUR;
ALS hastalığının erken dönemde teşhis edilmesi zordur , çünki diğer nörolojik hastalıkları taklit edebilir. Diğer koşulları dışlamak için yapılan bazı testler:
- Elektromiyogram(EMG)
- Sinir iletim çalışması
- Kan ve idrar testleri
Lomber ponksiyon
Kas ve sinir biyopsisi
Manyetik rezonans görünteleme (MRG)
ALS TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR;
ALS hastalığında tamamen iyileştirecek tedavi şuan için mümkün değildir, fakat semtomatik ve destekleyici tedavi yaklaşımları ile belirtilerin ilerlemesini yavaşlatabilir, komplikasyonları önleyebilir ve hastaların yaşam kalitesinin ve yaşam sürelerinin artırılması hala getirebilir.Hastanın yaşam kalitesini artırmak için uygulanan tedavilerde ilaçlar, fizik tedavi ve rehabilitasyon,beslenme desteği, konuşma terapisi , solunum tedavisi ,psikolojik ve sosyal destek tedavileri gibi yöntemler kullanılmaktadır.
