Brittle Diyabet ve Beslenme

Brittle diyabet, kan şekerinde geniş dalgalanmalara neden olan bir sendromdur. Brittle diyabette, aynı tip ve aynı doz insülin tedavisine farklı kan şekeri cevapları veren Tip 1 diyabetli hastalar söz konusudur. HbA1c seviyeleri tipik olarak yüksektir (> %10) ve kronik komplikasyonlar daha sık görülmektedir. Kan şekerinin sık ve öngörülemeyen şekilde hipoglisemi ve/veya ketosidoza yol açarak hayat kalitesini bozacak şekilde düzensiz seyretmesiyle karakterizedir.

Bu sendrom, belirgin bir sebep olmamasına rağmen hipoglisemiden hiperglisemiye ciddi dalgalanmalarla seyredebilir. Bunun sonucunda, hiperglisemiye veya hipoglisemiye bağlı olarak yaşamı bozulan ve hastaneye uzun süreli yatış yapılması gereken diyabetik hastalar olarak geri dönüşler görülmektedir.

Brittle diyabet nadir görülmektedir ve tanısı zaman alabilmektedir. Bu gruptaki hastaların kendi durumlarını ifade etmeleri oldukça zordur. Kontrol diyabet grubundaki hastalara oranla hem kardiyovasküler hem de nöroendokrin yanıtları farklı ve abartılı olabilir.

Brittle olarak nitelendirilen diyabetik hastaların, kontrollü bir ortamda; düzenli yemek ve egzersizin yanında, insülin dozları ve uygulamaları sağlık personeli tarafından sağlandığında artık labil (kırılgan–oynak) olmadıkları görülmüştür. Yine de fizyolojik ve psikiyatrik sebepler elendikten sonra bile hâlâ nedeni açıklanamayan oynak diyabet vakaları mevcuttur.

BRITTLE DİYABETTE BESLENME

Brittle diyabette beslenme önemli bir yer tutar. Bu hastalarda beslenme eğitimi mutlaka verilmelidir. Brittle diyabette, hasta Tip 1 diyabet hastaları gibi hızlı etkili insülin alabilmektedir. Bu nedenle hipoglisemi ve hiperglisemi risklerinin önüne geçmek için, hastanın günlük karbonhidrat ihtiyacı doğru hesaplanmalı ve hastaya karbonhidrat sayım yöntemi öğretilmelidir. Bu şekilde hasta, insülin dozu ile günlük karbonhidrat miktarını dengeleyerek hastalığın olası komplikasyonlarından korunmuş olur.

Aynı zamanda Tip 1 diyabette önerdiğimiz Akdeniz Diyeti, Brittle Diyabet hastalarında da uygulandığında olumlu sonuçlar vermektedir.

Tüm bunların dışında dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir:

• Yeterli ve dengeli bir beslenme modeli oluşturulmalıdır.

• Bireye uygun vücut ağırlığı sağlanmalı ve korunmalıdır.

• Öğün atlanmamalıdır.

• Fiziksel aktivitelere dikkat edilmeli, mümkünse günlük yürüyüşler yapılmalıdır.

• Sigaradan uzak durulmalıdır.

• Günlük su tüketimi mutlaka yeterli miktarda olmalıdır.

• İnsülin ve ilaç zamanlarına ve dozlarına mutlaka dikkat edilmelidir.

• Paketli gıdalardan ve asitli içeceklerden uzak durulmalıdır.

• Kilo fazlalığı varsa, uygun bir beslenme programı ile ideal kiloya ulaşılmalıdır.

• Yapay tatlandırıcılar ve diyet ürünlerinin içerik bilgilerine dikkat edilmeli ve aşırı tüketiminden kaçınılmalıdır.

• Öğün sayısı sık ve küçük porsiyonlar hâlinde planlanmalıdır. (Örneğin, günlük 6–8 öğün)

• Günlük beslenmede hayvansal/bitkisel proteinlere, sebze-meyvelere, sağlıklı yağlara ve karbonhidratlara sağlıklı formlarıyla yer verilmelidir.

• Pişirme yöntemlerine dikkat edilmelidir. Buğulama, haşlama, fırınlama ve ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli; kızartma yönteminden uzak durulmalıdır.