Gebe Okulu
1. AMAÇ
Hastanemize Gebe Okulunda sağlıklı gebe sağlıklı bebek anlayışıyla, hastanemizden hizmet alan gebelerin katılımı ile gebeliklerinin, doğumlarının, bebek bakımlarının daha bilinçli daha sağlıklı şartlarda gerçekleşmesini sağlamak. Ebelerin sağlık eğitimcisi rollerine nitelik kazandırılması, bir eğitmen olarak, ebe ve hemşirelerin doğuma hazırlık sınıfı kurma ve yürütebilme becerilerini arttırılması amaçlanmıştır.
2. KAPSAM
Gebe Okulu kurs programını (eğitici eğitimi almış olarak) yürütmektir.
3. KISALTMALAR
GO: Gebe Okulu
4. TANIMLAR
Gebe Okulu: Anne ve baba adaylarına gebelik süresinde verilen, gebelik, doğum, doğum sonu dönem, emzirme ve bebek bakımı konularını kapsayan teorik eğitimlerdir.
Teorik Eğitimler: Barkovizyon kullanılarak yapılan slayt ile hazırlanmış interaktif anlatıma dayalı eğitimlerdirler.
5. SORUMLULAR
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı ve görevlendirilen sağlık personeli sorumludur.
6. FAALİYET AKIŞI:
6.1. Hastaneye Başvuran Gebeler ile Hastane Dışından Katılacak Gebelerin Bilgilendirilmesi:
Gebe okulu, web sayfası üzerinden yayınlanan duyurular ve ilgili dönemlerde basılan broşürler, hastane içerisinde oluşturulan bilgilendirme monitörleri üzerinden dışarıdan katılım sağlayabilecek gebelere duyurulur ve bilgi almaları amaçlanır. Hastanemizde takipli olan gebelerde ise poliklinikte hekimlerimiz ve nst takibi için gelen hastalarda nst hemşiresi tarafından bilgilendirme hem sözlü olarak hem broşürler üzerinden yapılır.
Gebe okulunun aktif yürütme dönemlerinde broşür basılarak uygun yerlere dağıtılır. Hastanemizin web sayfasından güncel duyuru yayınlanır. Katılım sağlamak isteyen gebeler başvurularını ilgili birime yapar ve birimde saha sorumlusu olup eğitim sürecini yöneten ebeler tarafından eğitim planlamasına dâhil edilirler.
Gebe Okulu Hedef Kitlesi: Hastanelerimizde takipli olan ve olmayan tüm gebeler hedef kitlemizi oluşturmaktadır.
Gebe Okuluna Alınan Gebelerin Özellikleri: 30 ve üzeri gebelik haftasında olan, sistemik bir hastalığı olmayan kadın doğum doktorunun onayından geçen ve gebe okuluna katılmak için onay veren gebeler alınır.
Gebe Okulu Eğitime Katılan Gebelerin Gruplandırılması: Eşleri ile katılmak isteyen gebeler eşli gruba alınır. Eşleri ile katılmak istemeyip eşli gruba dahil olmak istemeye gebeler ise kadın yakınların olduğu gruba alınır.
Kısa Süreli Eğitim Planlaması: Gebelerden gelen talep doğrultusunda 4 haftalık eğitim süresi bitmeden gebeliği sonlanacak olan (36±2 gebelik haftasında olanlar) gebeler için sıkılaştırılmış yoğun program uygulanır. 4 haftalık süreçte alacakları teorik eğitimlerini gebeler ve haftalarına uygun olarak kısaltıp yoğun eğitim programı düzenlenir
Gebe Okuluna Katılacak Gebelerin Yapması Gerekenler:
- Gebe okuluna katılmak isteyen gebeler hastanenin NST odasına başvururlar.
- Katılımcının düzenlenen eğitim programından kendisine uygun olan gruba kaydı yapılır.
- Katılımcı kurs zamanı kadın doğum polikliniğinden bilgisayar fişi alır ve eğitime katılır.
GEBE OKULU EĞİTİMLERİ
Teorik Eğitimler toplamda 4 haftayı içeren gebe okulunda teorik eğitimler bu 4 haftaya yayılarak verilir. Her hafta bir saatlik teorik eğitim bulunmaktadır. Eğitimler öncesi tanışma aşaması bulunmaktadır. Gebeler, yakınları ve eğitimci kendilerini tanıtarak eğitime başlanır. Eğitimler interaktif yetişkin eğitimi şeklinde olmaktadır.
Doğum sürecinde gebeye fiziksel ve duygusal desteğin bire bir olarak sağlanması ve gebelerin bu desteğe kolaylıkla ulaşabilmesi için yeterli sayıda çalışan bulundurulmakta ve doğum sürecinde gebeye fiziksel ve duyusal desteğin sağlanması hakkında eğitim verilmektedir. Çalışanlara ağrıyla mücadele yöntemleri, postpartum kanama ve doğumun 3. Evresinin aktif yönetilmesine dair de eğitim verilmektedir.
GEBE VE YAKINLARINA VERİLECEK OLAN EĞİTİM SÜREÇLERİ:
Gebelere verilecek eğitimlerin içeriği, süresi, sıklığı ve kimler tarafından verileceği: Gebelere verilecekeğitimin içeriği, süresi, sıklığı ve eğitimciler belirlenmiştir. Gebeler dört haftalık bir eğitim sürecine tabiitutulacaklardır. Haftada 2 saat olmak üzere toplamda 8 saat eğitim verilmektedir. Eğitimci profiline ebe, hemşire,eğitim hemşiresi, hekim ve konuyla ilgili yeterli bilgi ve beceriye sahip olan herkes dâhildir. Eğitim sıklığı katılımcısayısına ve talep doğrultusunda belirlenecektir. Eğitim konu başlıkları ve zamanı ile ilgili detaylar aşağıda belirtilmiştir.
Birinci Hafta: İlk hafta gebeliğin oluşumu ve fetal gelişimi, gebelikte görülen fizyolojik yakınmalar, gebelikte fetal hayatın yükseltilmesi ve gebelik egzersizleri anlatılır. Eğitim öncelikli olarak ebeler ve gerekli durumlarda hekimler tarafından verilmektedir. Sürecin işleyişi içerisinde destek amaçlı eğitim hemşiresi ve nst hemşiresi de rol oynamaktadır.
İkinci Hafta: Gebelikte yapılması gereken egzersizlerin faydaları ve dikkat edilmesi gerekenler anlatılarak başlanır.Isınma eğersizleri, kengel egzersizleri, pelvisi hareket ettiren egzersizler, germe egzersizleri, sırt egzersizleri, göğüsve boyun egzersizleri, karın kas gücünü arttıran egzersizler, bacak ve ayak egzersizlerinden bahsedilir. Evde fırsatbuldukça uygulamaları önerilir. Doğum eylemi, doğum şekillerinden bahsedilir. Aktif doğum egzersizleri veLamaze, Perine mesajı, Kengel egzersizleri ve doğumda eşlerin görevleri anlatılır. Eğitim öncelikli olarakebeler ve gerekli durumlarda hekimler tarafından verilmektedir. Sürecin işleyişi içerisinde destek amaçlıeğitim hemşiresi ve nst hemşiresi de rol oynamaktadır.
Üçüncü Hafta: Eğitimin ilk saati doğumda kullanılacak Nonfarmokolojik yöntemler ve hastane hazırlıkları anlatılır.Doğum ağrısı ile baş etmek için yapılması gerekenler egzersizler anlatılır. Doğum ağrısı ile baş etmede ilaçsızyöntemlerden bahsedilir. Hayal kurması, müzik dinlemesi ve bir noktaya odaklanması anlatılır. Gevşeme metinleri ilegebelere müzik dinletilerek gevşemeleri sağlanır. Gebelik sürecinde ve doğumda bunu nasıl kullanacağı anlatılır.Doğum esnasında uygulanan tekniklerin ve egzersizlerin yararları anlatılır ve dikkat etmesi gerekenler vurgulanır.Doğumun hangi evresinde hangi solunum egzersizi yapması gerektiği anlatılır. Doğum anında ıkınma sırasındayapması gerekenler mutlaka anlatılır. Eğitim öncelikli olarak ebeler ve gerekli durumlarda hekimler tarafındanverilmektedir. Sürecin işleyişi içerisinde destek amaçlı eğitim hemşiresi ve nst hemşiresi de roloynamaktadır.
Dördüncü Hafta: Son hafta Yeni doğan ve bakımı, bebek masajının faydaları ve uygulama için gerekli malzemeleranlatılarak başlanır. Bebek maketlerinden yardım alınarak süreç desteklenir. Bebek banyosu anlatılır. Yeni doğan vebakımı (Yeni doğanın odasının hazırlanması ve dikkat edilmesi gerekenler yeni doğanın genel özellikleri, giydirilmesiuyku düzeni, ideal oda şartları, bebek neden ağlar) gibi konulardan bahsedilir. İkinci saatte Anne sütü ve emzirme,çalışan anne ve evde diğer çocukların hazırlanması, lohusalık egzersizlerinden bahsedilir. Eğitim öncelikli olarakebeler ve gerekli durumlarda hekimler tarafından verilmektedir. Sürecin işleyişi içerisinde destek amaçlı eğitimhemşiresi ve nst hemşiresi de rol oynamaktadır.
Gebe Okulu haricinde gebelik süreci içerisinde hastalara verilen eğitimler:
Gebe okulu eğitimlerinin haricinde kurumumuzda takipli tüm hastalara doğum öncesi süreçlerinde nst hemşiresitarafından anne sütü ve önemi, doğru emzirme teknikleri, emzirme pozisyonları, emzirme sürecinde yaşanabilecekproblemler ve çözümleri, anne sütünün artması yapılabilecekler, süt sağma yöntemleri hakkında eğitim verilmektedir.Eğitim nst odasında yürütülen slayt ile ve bebek maketi üzerinden yapılan anlatımlar ile desteklenmektedir. Eğitimalan hastaların kayıtları protokol defterine kaydedilmektedir. Doğum sonrası taburculuğa kadar geçen süreçte isehastalar bebek hemşireleri tarafından ilgili konularda tekrar eğitime tabi tutulmakta ve taburculuktan sonra geriyedönük olarak aranarak süreçleri takip edilmektedir. Aynı zamanda doğum sonrası problem emzirme süreciyle ilgilisorun yaşayan tüm hastalara teorikte ve pratikte tekrar eğitim verilmektedir.
Diğer:
Eğer gebelik okulu için yeterli katılım sağlanmazsa bireysel olarak doğum polikliniklerinde veya hastanede mevcutşartların el verdiği odalarda ihtiyaca yönelik eğitim verilir. Bu eğitimler kayıt dışı da yapılabilmektedir. Gebelikokulunda kayıt yaptırmış ve düzenli gelen gebelerin gebelik süreçlerinin sonuna kadar işleri raporlanır ve sürecininasıl sonlandırdığı (vajinal doğum, sezaryen doğum, ölü doğum vb.) izlenebilir fakat poliklinik şartlarında eğitim alangebelerin izlenmesi sürecin zorluğundan dolayı yapılamayabilir. Aynı şekilde gebe ve ailesinin eğitim öncesi ve eğitimsonrası doğum tercihleri gebe okulu kayıtlarında eğitim önce - sonrası olarak sorgulanarak karşılaştırılır fakatpoliklinik şartlarında kısa süreli düzensiz eğitim verilen gebelerin tercihleri sürecin zorluğundan dolayıkarşılaştırılamayabilir. Eğitim alan ve kurumda gebeliği sonlanan kişilerin süreçleri kayıtlı olduğu için izlenebilirliksağlanabilmektedir. İstatistik olarak bu verilerin izlendiği kadarıyla sonuçlar değerlendirilmeye alınacaktır.