Glisemik İndeks? Glisemik Yük?

Neden bazı besinler kan şekerimizi yükseltirken, bazı besinler dengede tutar? Ya da neden beyaz ekmek değil de tahıllı ekmek; pirinç pilavı değil de bulgur pilavı yemeliyiz? Bunların cevabı glisemik indekste gizli.

Glisemik indeks, bir besinin vücuda alındıktan sonra kan şekerini yükseltme kapasitesine denir. Glisemik indeks 50 gram karbonhidrat içeren test yiyeceğinin 2 saat içerisinde oluşturduğu kan glikozunun artış alanının, aynı miktarda karbonhidrat içeren referans yiyeceklerin oluşturduğu kan artış alanına kıyaslanmasıyla elde edilir.

Bir besinin glisemik indeksi ne kadar yüksekse, kan şekerini o kadar hızlı yükseltir. Peki neye göre yüksek glisemik indeks ya da düşük glisemik indeks?

Glisemik indeks sınıflandırılmasında gıdalara 0-100 arasında değer verilir. Glikoz, kan şekerini en çabuk yükselten karbonhidrat türüdür. Bu yüzden glikozun glisemik indeksi 100'dür. Parametre glikozun glisemik indeksi üzerinden yürür.

Glisemik İndeks;

1.  0-55 ise Düşük glisemik indeks
2.  56-69 ise Orta glisemik indeks
3. 70-100 ise Yüksek glisemik indeks

Peki glisemik indeksi düşük olan besinlerden istediğim kadar yiyebilir miyim?

İşte bu noktada devreye Glisemik Yük tanımı girmektedir. Glisemik Yük, belirli miktardaki spesifik bir besinin oluşturduğu insülin ihtiyacı ve glisemik yanıt seviyesini belirler. Spesifik besinden ne kadar karbonhidrat aldığım besinini glisemik indeksiyle beraber değerlendirilmelidir.

Glisemik Yük= Glisemik İndeks/100 Xkarbonhidrat Miktarı(g)

Örneğin 1 ince dilim tam buğday ekmeğinde 15 gram karbonhidrat bulunmaktadır. Tam buğday ekmeğinin glisemik indeksi 50'dir. Bu durumda glisemik yük=50/100x15=7.5 g

1 günde her öğünde 2şer dilim olmak üzere toplamda 6 dilim tam buğday ekmeği tüketirsem; 7.5X6=45 g elde edilir. Peki bu 45 değeri iyi mi kötü mü? Bunu nasıl değerlendirmeliyim?

Glisemik Yük Sınıflandırılması:

Besin Porsiyonu;
0-10 ise düşük
11-19 ise orta
20 ise yüksek

1 günlük tüketim;
80 ise düşük
100(79-119) ise orta
120 ise yüksek

Düşük Glisemik İndeksli Diyetlerin Yararları

1. Kan şekerinin düzenlenmesini sağlar.
2. Obezitenin önlenmesine yardımcı olur.
3. Posa içeriği yüksek besinlerin tüketilmesiyle bağırsak hareketliliğini arttırır, kolesterolün düşürülmesini sağlar.
4. Tip 2 Diyabet riskini azaltır.
5. İnsülin direncinin kırılmasına yardımcı olur.Kalp hastalıkları riskinin azalmasını sağlar.
6. Tatlıya olan düşkünlüğüne/yeme isteğine engel olur.
7. İnsülin kullanan diyabet hastalarında kontrollü kan şekeri takibi sağlar.